Als je niet oplet, werk je zonder dat je het doorhebt mee aan het verspreiden van nepnieuws.
Wanneer onze God zich openbaart, is zijn boodschap er altijd een van vrijheid, schrijft paus Franciscus in zijn boodschap voor de Veertigdagentijd.
“Ik ben de Heer Uw God die u heeft weggeleid uit het huis van Egypte, het slavenhuis” (Exodus 20, 2) zijn de eerste woorden van de Tien geboden, aldus de paus in zijn boodschap voor de Veertigdagentijd. In de woestijn ontving het Joodse volk deze tien Woorden als een weg naar vrijheid.
We spreken over “geboden” om de kracht van de liefde te benadrukken waarmee God zijn volk op wil voeden. De roep tot vrijheid is niet vrijblijvend. Deze moet rijpen. Zoals Israël in de woestijn naar Egypte terugverlangde, kan Gods volk zich vastklampen aan onderdrukkende banden. Daar mogen we bij stilstaan in de Veertigdagentijd.
Zo kan de vastenperiode een genadetijd worden. God stelt ons in staat onze slavernij achter ons te laten en over te gaan van dood naar leven.
Onze “exodus” (uittocht) is geen abstracte reis. We worden eerst uitgedaagd onze ogen te openen voor de realiteit. God hoorde de kreten van zijn volk in Egypte. De paus vraagt zich af of wij wel de roep van onze onderdrukte broeders horen en ons door hen laten raken. Hij verwijst naar zijn bezoek aan Lampedusa waar hij, om de “globalisering van de onverschilligheid” tegen te gaan, twee Bijbelse vragen stelde: waar ben jij? (Genesis 3, 9). En: waar is je broeder? (Genesis 4, 9).
Foto: Vlad Bagacian via Unsplash
Door het doopsel is ons proces van bevrijding begonnen, maar we hechten aan de slavernij van onze veiligheid en dat verhindert verdere groei. In het Exodusverhaal is het God die ziet, bewogen is en vrijheid brengt. Paus Franciscus stelt ons de vraag: Verlangen wij naar een nieuwe wereld? Zijn we bereid de compromissen van de oude wereld achter ons te laten?
De Vasten is een periode van bekering. De woestijn is de plaats waar onze vrijheid rijpt tot een persoonlijke beslissing om niet in slavernij te vervallen. Jezus zelf werd naar de woestijn gedreven om in vrijheid te worden beproefd. Veertig dagen zal Hij voor ons staan en met ons zijn, de Mensgeworden Zoon. In tegenstelling tot de farao wil God geen onderdanen, maar zonen en dochters. De woestijn is de plaats waar beslissing rijpt. In de vasten vinden we nieuwe criteria van rechtvaardigheid en gemeenschapszin waarmee we verder kunnen gaan.
Foto: Delfino Barboza via Unsplash
De Veertigdagentijd is een periode om te stil te staan in gebed en zoals de barmhartige Samaritaan stil te staan bij een gewonde broeder of zuster. Daarom zijn gebed, het geven van aalmoezen en vasten niet drie afzonderlijke handelingen, maar vormen ze een beweging waarin we ons open stellen en onszelf leegmaken, en de afgoden die ons klein houden verdrijven.
De contemplatieve dimensie van de vasten helpt ons om onszelf te herontdekken. In de aanwezigheid van God worden we broeders en zusters die meer gevoelig voor elkaar zijn. De synodale vorm van de Kerk die we herontdekken, suggereert ook dat de vasten een periode is waarin we gezamenlijk beslissingen nemen.
Het gaat daarbij om beslissingen die het dagelijks leven van personen en wijken veranderen. Paus Franciscus geeft enkele voorbeelden. Hij denkt aan de manier waarop we goederen verkrijgen, zorgen voor de schepping en hen erbij betrekken die niet gezien of worden of op wie we neerkijken. De paus nodigt elke christelijke gemeenschap uit zijn levensstijl te herzien.
- Lees de boodschap van paus Franciscus: God leidt ons door de woestijn naar de vrijheid (rkkerk.nl)
