Toch een Nederlands randje aan de komende heiligverklaringen

Voor dit jaar staan nu zeven heiligverklaringen en zesenveertig, deels groepsgewijze, zaligverklaringen op het programma. Een van de nieuwe heiligen is de Indiase Devasahayam (Lazarus) Pillai (1712 - 1752). Op 15 mei wordt hij heilig verklaard. Zijn bekering tot het katholieke geloof werd gewekt door zijn contact met Eustachius Benedictus de Lannoy (1715-1777), een Fransman die officier was bij de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC).

Nilam, ook wel Neelakanta, Pillai behoorde tot de hoogste regerende kaste en was als officier verbonden aan het hof van de koning van Travancore in de huidige deelstaat Kerala (Zuid-India).

De koning kreeg het aan de stok met de VOC die probeerde het monopolie te bemachtigen op de handel in specerijen. De troepen van de VOC werden verslagen tijdens de slag om Colachel (1741). Daarbij werd Eustachius de Lannoy gevangen genomen.

De koning zag al snel de waarde in van een westers geschoolde militair strateeg en nam De Lannoy in dienst. Let wel: daar werd destijds anders over gedacht dan nu. Deze zou een serie belangrijke forten bouwen en het leger van Travancore op Europese leest schoeien en met vuurwapens en kanonnen uitrusten. In die hoedanigheid kwam De Lannoy in contact met de minister van financiën Neelankandan Pillai.

De twee raakten bevriend en Pillai sprak vaak met De Lannoy over het verdriet en de tegenslagen die hij te verduren had, waaronder het overlijden van zijn vrouw en sterfte onder zijn vee. De Lannoy probeerde hem op te beuren door bijbelse verhalen te vertellen, waaronder dat over de door onheil geplaagde figuur Job. Door hun gesprekken raakte de hindoe steeds meer geïnteresseerd in het christendom. De Lannoy probeerde de boot af te houden: de koning accepteerde geen bekeringen, laat staan van leden van de hoogste kasten.

Na lang aandringen bracht De Lannoy Pillai in contact met een pater jezuïet, die vanwege de vijandige houding tegenover christenen buiten het koninkrijk verbleef. Bij zijn doop, in 1745, nam Nilam Pillai de naam Devasahayam aan, oftewel Lazarus. Niet lang daarna ontving ook zijn (latere) vrouw het doopsel, waarbij zij de naam Gnanappoo (Teresa) kreeg.

De confrontatie kon niet uitblijven nu Devasahayam weigerde de hindoegoden te vereren en aan bepaalde rituelen mee te doen. Minstens zo aanstootgevend was het feit dat hij gelijkwaardigheid van iedereen beleed en daarmee het kastensysteem afwees.

Uiteindelijk werd hij voor de keuze gesteld terug te keren tot het hindoeïsme of een langzame en pijnlijke dood te sterven. Hij weigerde en werd als afschrikwekkend voorbeeld meer dan een half jaar door het koninkrijk gesleept terwijl hij de meest afschuwelijke martelingen onderging. Een ervan was het urenlang in de brandende zon laten lopen zonder enige beschutting of druppel water. Op een gegeven moment kon hij niet meer van de dorst en vroeg om water. De soldaten boden hem echter ondrinkbaar water aan. Hij viel neer voor een rots en begon te bidden. Hij raakte de rots per ongeluk aan en terstond begon er water uit de rots te sijpelen. Sindsdien is de bron (bij Muttidichan Parai, in de buurt van Puliyoorkurichi) een bekende bedevaartplaats geworden.

Uiteindelijk werd hij elders aan een boom gebonden, waar hij had moeten sterven van honger, dorst en uitputting. Maar terwijl hij bleef bidden en God verheerlijken kwamen er steeds meer mensen naar hem kijken, nieuwsgierig aanvankelijk, maar allengs hem vragend om raad, zegen en gebed. Ongetwijfeld zal men hem te eten en te drinken hebben gegeven. Ook zijn bewakers begonnen respect en mededogen te krijgen en boden hem zelfs aan hem te laten ontsnappen.

Toen duidelijk werd dat de schrikcampagne het tegendeel begon te bewerken, werd Devasahayam weggevoerd naar een geheim fort in Aralvaimozhi, waar de folteringen werden voortgezet en hij uiteindelijk op last van de koning werd vermoord. Dat gebeurde in het oerwoud, met de bedoeling dat zijn lichaam nooit zouden worden gevonden. Maar vijf dagen na zijn dood was het nieuws bekend en zochten katholieken naar zijn stoffelijke resten. Die werden bijgezet in de kerk van St.-Franciscus Xaverius in Kottar, de huidige kathedraal van het gelijknamige bisdom, in wat nu de deelstaat Tamil Nadu is.

In 2012 werd Devasahayam zalig verklaard, nadat historisch kon worden aangetoond dat hij werkelijk als martelaar was gestorven. De heiligverklaring nu in 2022 volgt na een aan hem toegeschreven wonder van de reanimatie van een twintig weken oude foetus, hetgeen niet naar de huidige stand van de medische kennis verklaard kan worden.