#Geloven-hoe-zit-dat? Hoe duur is jouw smartphone?

door: Redactie

21 januari 2021

Video door: Fatima Naumann

“Weet jij hoe duur jouw smartphone is? Wij betalen een prijs, maar onze aarde en de arbeiders die hem maken ook.” In deze video gaat docent levensbeschouwing Stan van Ommen in op duurzaamheid. “Duurzaamheid gaat niet alleen om klimaat, maar ook over hoe we met dieren omgaan en met grondstoffen en de verdeling van goederen.”

“Ik vind dat ik als leraar de gewetensvraag moet stellen”, vertelt Stan van Ommen. “De gewetensvraag: wat roept jou op om iets niet te doen of anders te doen?” Maar wat heeft dat met geloof te maken en met het katholieke sociale denken?

Bekijk de video!

Wil je meer weten? Lees dan de Docat. De Docat is de katholieke sociale leer in een eenvoudige vraag-en-antwoordvorm. Lees hieronder alvast verder. De nummers tussen haakjes verwijzen naar het nummer van de vraag in de Docat.

Stan werkt op school. Hij heeft deze vragen voor je:

  • Aan wie behoort de aarde?
  • Op welke wijze ervaar je God in de natuur?
  • Welke goederen zijn aan jouw toevertrouwd? Wat betekent het om deze goederen te gebruiken als “rentmeester” in plaats van eigenaar?
  • Kies één hulpbron waar je deze week verantwoordelijker mee omgaat. Denk aan het afsluiten van de kraan tijdens het tanden poetsen. Gebruik het OV of de fiets naar school. Ga vaker ergens heen wandelen in plaats van met de brommer. Dit zijn voorbeelden, iedereen kan in zijn/haar situatie wat bedenken.

Duurzaamheid volgens de Docat

(De nummers tussen haakjes verwijzen naar de Docat.)

Twee crisissen

Paus Franciscus heeft in zijn encycliek Laudato Si’ benadrukt dat “er niet twee crises afzonderlijk bestaan, een milieucrisis en een maatschappelijke crisis, maar één complexe sociale en ecologische crisis. De richtlijnen voor een oplossing vragen om een integrale benadering om de armoede te bestrijden, uitgesloten mensen hun waardigheid terug te geven en tegelijkertijd voor de natuur te zorgen.” Wanneer de Docat spreekt over duurzaamheid als uitgangspunt van de sociale leer van de Kerk, spreekt ze over deze problematiek.

De schepping

Duurzaamheid gaat wezenlijk over het respect voor de schepping in haar geheel, natuur en mens, een door God als oneindig geschenk aan de mens gegeven. Want, zo staat er in het boek Genesis: “Toen bracht Jahwe God de mens in de tuin van Eden, om die te bewerken en te beheren” (Genesis 2, 15). De Docat verbindt de zorg voor de aarde, als “ecosysteem”, met de zorg voor de mens die deze aarde bewoont en bewerkt. Want de ecologische crisis betreft niet alleen de natuur, maar ook de mens. Zo kunnen we ware ecologie tegelijkertijd milieubescherming, humane ecologie, sociale ecologie en cultuurecologie noemen (261).

Toekomstige generaties

Waar sprake is van duurzaamheid, gaat het om de stabiele waarborg van het ecosysteem “aarde” en om het natuurlijke vermogen van de aarde om haar bronnen te vernieuwen. Het gaat om de vraag hoe wij de aarde als ecosysteem achterlaten voor de toekomstige generaties. Wanneer wij ervan bewust worden dat de aarde een geschenk is van God aan de mens, kunnen wij haar niet willekeurig gebruiken - en mogelijk uitputten - ten behoeve van gewin of individuele belangen (262) zonder daarbij rekening te houden met toekomstige generaties.

Impact van klimaatverandering op arme mensen

Het willekeurig gebruik maken en uitputten van de goederen en bronnen van de aarde is niet alleen desastreus voor het ecosysteem en daarmee ook voor de toekomstige stabiliteit van de leefruimte van de mens. Door de huidige veranderingen in het ecosysteem, en in het bijzonder door de klimaatverandering, worden wereldwijd vooral de armen getroffen. Zij zijn sterk afhankelijk van de traditionele vormen van landbouw, visvangst of bos- of mijnbouw, en hebben geen enkele mogelijkheid om zich aan te passen aan de klimatologische veranderingen. Vaak leidt dat tot massale migratie met tot gevolg nieuwe vormen van slavernij en uitbuiting.

Rechtvaardige welvaart

Het probleem van de duurzaamheid wordt opgeroepen door onze economische houding en leefstijl. We zoeken een welvaart die alle goederen en bronnen van de aarde op een schaamteloze manier uitbuit. Daarom kunnen duurzaamheid en de huidige groei van de welvaart niet hand in hand gaan: er moet een pas op de plaats worden gemaakt waarbij we meer oog moeten krijgen voor de gevolgen van deze welvaart en groei, niet alleen voor de aarde, maar ook voor de mens. Alleen een welvaart die zo min mogelijk bronnen verbruikt - een welvaart die dus de eindige bronnen van de aarde niet verder opslokt - is een welvaart die zoveel mogelijk mensen de kans biedt om eraan deel te hebben. Alleen deze welvaart kan door een christen worden verdedigd, omdat het een rechtvaardige welvaart is. Dat levert een nieuwe definitie van “onthouding” op: doe afstand van datgene, wat je van de ander (de aarde en de mens) voor altijd zal afnemen (268).

Duurzaam

De zorg voor de aarde is geen doel op zich. Het gaat uiteindelijk om de mens en zijn waardigheid. Wanneer het goed gaat met de schepping, gaat het ook goed met de mens die zijn plaats inneemt in de schepping. Dat vraagt om meer solidariteit met de mens die het slachtoffer is van het uitputten van de goederen en bronnen. En dat vraagt ook om de mens te helpen zelf duurzaam te worden: duurzaamheid is niet alleen een opdracht voor de grote globale ondernemingen, maar ook voor de kleine producten in hun eigen kleine leefomgeving (264-266). En uiteindelijk vraagt het ook om een verandering van onze eigen economische houding en leefstijl.

Lees ook

Illustratie

Blijf op de hoogte!

Schrijf je in voor de nieuwsbrief en mis niets

Wij zijn uw inschrijving aan het verwerken.

Bedankt voor uw inschrijving op onze digitale nieuwsbrief.

Er is iets mis gegaan bij het verwerken van uw inschrijving.

× Deze popup niet meer weergeven