WJD-weetje: Arm met de armen en rijk met de rijken

Franciscus Xaverius is strikt genomen geen Portugees, maar een Spanjaard. Hij werd in 1506 in Navarra geboren op het de burcht Javier in de buurt van Pamplona. Hij kwam uit een vooraanstaande familie. Zijn vader was voorzitter van de koninklijke raad in dit koninkrijk. Door de oorlogen met Frankrijk in het begin van de zestiende eeuw verarmde zijn familie.

De jonge Franciscus Xavier besloot in Parijs theologie te gaan studeren. Daar ontmoette hij Ignatius van Loyola en sloot hij zich aan bij de jezuïeten (sociëteit van Jezus). Hij behoorde tot de eerste jezuïeten die in 1535 op Montmartre hun geloften aflegden en drie jaar later in Venetië de priesterwijding ontvingen.

Van meet af aan hoorde de missie tot de roeping van de jezuïeten. De sociëteit van Jezus zond vanaf haar oprichting missionarissen uit naar Latijns-Amerika en Azië. Franciscus ging naar het Verre Oosten. In 1541 vertrok hij in opdracht van koning Johannes III van Portugal naar India. Het was het tijdperk van kolonialisme.

Na een reis van dertien maanden bereikte Franciscus Xaverius in 1542 de Indische stad Goa. Daar leefde een gemeenschap van Portugese katholieken. Deze gelovigen stonden bekend door hun wrede behandeling van slaven, hun minachting van de armen en hun vrije seksuele moraal. Franciscus preekte niet alleen door zijn voorbeeld, maar schreef ook versjes over de christelijke waarden en waarheden die hij op muziek zette.

Na zijn werk in Goa vertrok Franciscus Xaverius naar de Paravas-stam in Zuid-India. Hij leefde als een arme, sliep op de grond in een hut en at en dronk enkel rijst en water. Hij maakte grote indruk op de bevolking en bracht velen tot het christelijk geloof. De meeste bekeerlingen waren afkomstig uit de lagere kasten. Hij kreeg geen toegang tot de Brahmanen, de hoogste kaste in India.

Vanuit Zuid-India reisde Franciscus Xaverius naar Malakka en verschillende Indonesische eilanden. In 1549 vertrok hij naar Japan waar hij verschillende christelijke gemeenschappen stichtte. Hij stond aan het begin van de Japanse missiegeschiedenis. In Japan deed Franciscus Xaverius het anders. Tot dan toe leefde hij als een arme onder de armen. In Japan ontdekte hij dat hij, om de harten van de Japanners te winnen, zich moest kleden als een rijke en zich moest presenteren als een vertegenwoordiger van de Portugese koning.

Het was de droom van Franciscus Xaverius om naar China te gaan. Op 4 april 1552 vertrok hij vanuit Goa naar San Tschao, een eiland voor de Chinese kust. Dit eiland was een ontmoetingspunt voor Portugese handelaren. Maar niemand durfde het aan naar het vasteland te reizen. Ziek en teleurgesteld stierf hij op 3 december 1552. Franciscus Xaverius werd begraven in Goa. Zijn rechterarm bevindt zich in de voornaamste kerk van de jezuïeten, de Il Gesù te Rome. De Kerk viert zijn gedachtenis op 3 december. Franciscus Xaverius is de patroon van de missie.